Czynniki ważne przy wyborze zawodu oraz szkoły ponadpodstawowej

Kuratorium Oświaty w Katowicach:
WYBÓR SZKOŁY - O CZYM WARTO PAMIĘTAĆ?

Przed Wami poważna decyzja: wybór następnej szkoły, przyszłego zawodu. Pomocą może być wiedza o sobie samym, gdyż satysfakcję z pracy będziemy mieli wtedy, kiedy stanowisko, zawód będzie dostosowany do zainteresowań, zdolności i osobowości.

Wasze zainteresowania… Podpowiedzą, w jakiej branży powinniście szukać zawodu. Warto spojrzeć na nie szerzej, niż tylko w oparciu o to, jakie przedmioty w szkole lubisz.

Może interesujesz się nowinkami technicznymi, fotografią, sztuką, modą, może świetnie gotujesz, jesteś dobrym organizatorem imprez szkolnych? Może uwielbiasz sport, lubisz czytać, interesujesz się zwierzętami albo relacjami między ludźmi?

Wasze zdolności… Każdy z nas je ma, choć każdy inne. Odpowiedni wybór zawodu to taki, który uwzględni Twoje uzdolnienia.

Nie kierujmy się tylko umiejętnościami szkolnymi takimi jak liczenie czy wiedza np. z historii, weźmy pod uwagę też: zdolności pamięciowe, zdolności wyobraźni przestrzennej, orientację w terenie, umiejętności manualne, spostrzegawczość, podzielność uwagi, inteligencję emocjonalną i społeczną, umiejętność posługiwania się słowem czy obrazem, doskonały słuch, zmysł smaku.

Wasza osobowość… Osobowość młodych ludzi wciąż się kształtuje i zmienia, jednak warto zwrócić uwagę:

• czy wolisz pracować z ludźmi czy z urządzeniami technicznymi?
• czy lubisz zmiany, różne zadania, nowe miejsca czy lepiej czujesz się powtarzając znane już schematy?
• jaką masz samoocenę, jakimi wartościami kierujesz się w życiu?
• jak reagujesz na porażki-czy motywują Cię do dalszej pracy, czy zniechęcają? Wolisz pracować przy muzyce czy w ciszy i skupieniu?
• Pracujesz szybko czy skupiasz się na szczegółach?
• Czy szybko się denerwujesz?
• Czy potrafisz się podporządkować, pracujesz systematycznie?
• Czy potrafisz przestrzegać zasad i ustalonego porządku?

Nie ma dobrych i złych odpowiedzi!

Opracowała: Aneta Neffe

Dobrze wiedzieć

ZAWÓD

Zbiór zadań zawodowych wymagających od pracownika odpowiednich kwalifikacji.

KWALIFIKACJE

Uprawnienia do wykonywania zadań zawodowych np. uprawnienia do obsługi maszyn, certyfikaty językowe, świadectwa ukończenia szkoły.

WOLONTARIAT

Działalność wykonywana ochotniczo i bez wynagrodzenia na rzecz korzystających. Popularna, nieodpłatna forma zdobywania doświadczenia zawodowego na rynku pracy.

KARIERA

Droga, ścieżka profesjonalnego rozwoju , którą człowiek chce przejść w swoim zawodowym życiu. Aby ją zaplanować, konieczne jest zaplanowanie celu lub celów, a następnie wybranie sposobów ich realizacji.

CZYNNIKI TRAFNEGO WYBORU ZAWODU

poznanie siebie (zainteresowania, uzdolnienia, temperament, umiejętności, osobowość, stan zdrowia, wiedza szkolna);

poznanie zawodów (informacje o zawodach, środowisko pracy, zadania i czynności zawodowe, narzędzia pracy, stanowisko pracy, możliwości zatrudnienia, zarobki);

poznanie ścieżek edukacji (system szkolny, możliwości zdobycia, podnoszenia kwalifikacji).

GDZIE SZUKAĆ POMOCY I WSPARCIA W WYBORACH EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH

Pomagam mojemu dziecku wybrać zawód i szkołę ponadpodstawową

Na wybory dotyczące szkoły czy zawodu wpływ mają czynniki zewnętrzne (rodzina, grupa rówieśnicza, znajomi, koledzy, nauczyciele, wiedza czerpana z Internetu, sieć szkół w danym regionie, odległość danej placówki od miejsca zamieszkania młodej osoby, a także moda na dany zawód) oraz czynniki wewnętrzne (zainteresowania, predyspozycje, zdolności, talent, umiejętności, temperament, cechy charakteru, wartości, możliwości intelektualne, postawy, przekonania, stan zdrowia). Zdarza się, że o wyborze decyduje przypadek, media czy też prognozy, jakie możliwości finansowe da ukończenie danej szkoły czy kierunku. Badania przeprowadzone przez KOWEZiU wśród gimnazjalistów jednoznacznie wskazują, że największy wpływ na decyzje uczniów dotyczące wyboru szkoły czy zawodu mają Rodzice - jako osoby znaczące - oraz tradycje rodzinne.

Ponieważ to Ty, Rodzicu, masz największy wpływ na podejmowanie decyzji przez Twoje dziecko, warto zastanowić się, jak odpowiednio wesprzeć nastolatka w wyborze dalszej drogi edukacyjnej i zawodowej.

Kluczem do podjęcia decyzji o wyborze szkoły ponadpodstawowej i zawodu jest poznanie samego siebie, tzn. tego, co nas interesuje, jakie mamy talenty, umiejętności, cechy charakteru itd.

Rodzicu, poznaj swoje dziecko i pomóż mu odkryć jego możliwości.
Co możesz zrobić? Jak możesz pomóc?

1. Rozmawiaj z dzieckiem o wartościach, którymi się kieruje, gdyż dzieci rzadko wiążą to zagadnienie z wyborami edukacyjno-zawodowymi. Obserwuj, jaki ma temperament, cechy charakteru. To ważne czynniki decydujące o tym, do jakiej pracy mamy predyspozycje (spokojnej, monotonnej czy wymagającej ekspresji, żywiołowości);
2. Obserwuj, jakie czynności chętnie wykonuje Twoje dziecko, co je pasjonuje, zajmuje, ciekawi, ile czasu i uwagi poświęca niektórym przedmiotom szkolnym, zajęciom pozalekcyjnym czy pozaszkolnym Rozmawiaj z nim o tym. To pierwsze źródło informacji o jego zainteresowaniach;
3. Przyglądaj się temu, w których zajęciach pozalekcyjnych uczestniczy najchętniej, jakie przedmioty szkolne lubi, z których ma najlepsze oceny. Zastanów się, jakie ma zdolności, co potrafi robić. Jak radzi sobie z nauką? Jakie ma oceny? Jakie ma zasoby wiedzy i umiejętności. Rozmawiaj o tym z dzieckiem, wychowawcą klasy. Obserwuj, jak radzi sobie ze stresem, planowaniem. Możesz w ten sposób zdobyć szeroką wiedzę o potencjalnych możliwościach, predyspozycjach dziecka;
4. Bądź towarzyszem w codziennych obowiązkach. Dzięki temu zaobserwujesz, jak Twoje dziecko przechodzi z etapu marzeń i zawodowych fantazji („Będę artystą”; „Zostanę aktorką”), przez etap zainteresowań („Cieszę się, że mam dziś angielski zamiast matematyki”) do sprecyzowania pomysłów na swoją przyszłość („Interesują mnie procesy chemiczne. Wybiorę liceum z klasą o profilu chemicznym”);
5. Zapytaj lekarza. Jeśli dziecko jest pod opieką jakiejś specjalistycznej poradni, czy nie ma przeciwwskazań do wykonywania wybranego przez dziecko zawodu.
6. Angażuj się w życie szkoły, w tym również we współpracę związaną ze wspieraniem uczniów w planowaniu kariery edukacyjnej i zawodowej (np. zaprezentowanie uczniom swojego zawodu, udział w targach edukacyjnych, spotkanie z pedagogiem, psychologiem szkolnym);
7. Pomagaj gromadzić informacje o poszczególnych zawodach (rozmowy z rodziną, informatory, Internet, publikacje) – zdobycie aktualnej, rzetelnej informacji o zawodach to krok do wyboru, który dziecka nie rozczaruje. Jeśli nastolatek wybierze zawód na podstawie wiedzy o sobie i swoich możliwościach, funkcjonujących zawodach oraz rynku pracy, istnieje duża szansa na to, że wybrany zawód okaże się jego pasją.

Rodzicu, jeżeli dobrze poznasz swoje dziecko, możesz motywować je do szukania odpowiedzi na pytanie „Co chcę robić w życiu?”. Pamiętaj, że jesteś dla dziecka najważniejszym punktem odniesienia w rozumieniu świata, także tego związanego z pracą zawodową czy uczeniem się. Poprzez rozmowę z dzieckiem przekazujesz informacje o zawodach, szkołach, pracy zawodowej; często jesteś pierwszym źródłem wiarygodnej informacji, dzielisz się swoją wiedzą i własnymi doświadczeniami zawodowymi.

Powodzenia!

Opracowała: Ewa Podemska-Pniok (na podstawie materiałów KOWEZiU) 

Realizacja programu

• Z wizytą u przedsiębiorców: