Historia naszej placówki sięga 1895 roku. Wówczas była to Szkoła Powszechna. Budynek, w którym się mieściła istnieje do dziś przy ulicy Górnośląskiej.

Po zakończeniu II wojny światowej, za sprawą ówczesnego kierownika szkoły Józefa Filipowskiego, z dniem 12 marca 1945 roku uczniowie rozpoczęli naukę w czterech oddziałach, a począwszy od roku szkolnego 1945/46 uczyli się już w siedmiu.

Od 31.08.1950 roku kierownikiem szkoły był Zygmunt Janecki.

Wiosną 1960 roku w Kopciowicach rozpoczęto budowę nowej szkoły, której fundatorem była Kopalnia Węgla Kamiennego Piast w Lędzinach. Parcele pod przyszły obiekt bezpłatnie oddała mieszkanka Kopciowic Pani Janina Korycik. Duże zaangażowanie mieszkańców, nauczycieli i uczniów w prace budowlane sprawiło, że uroczysta inauguracja roku szkolnego miała miejsce już 1 września 1964 roku.

W 1973 roku Chełm Śląski i Kopciowice zostały włączone do miasta Imielin, w 1975 roku do miasta Tychy, a w 1977 do miasta Mysłowice. W tym czasie szkoła kilkakrotnie zmieniała nazwy.

Od 1977 roku była to Szkoła Podstawowa nr 23 w Mysłowicach.

31 grudnia 1994 roku stworzono samodzielną gminę Chełm Śląski. W wyniku zmian administracyjnych z dniem 1.09.1995 roku placówka zaczęła funkcjonować jako Szkoła Podstawowa nr 3 w Chełmie Śląskim.

27 maja 1998 roku odbyła się uroczystość nadania szkole imienia Augusta Kardynała Hlonda. W intencji uczniów i nauczycieli została odprawiona msza święta, której przewodniczył biskup Gerard Bernacki. Po niej nastąpiło poświęcenie sztandaru szkoły i odsłonięcie tablicy pamiątkowej ku czci pierwszego biskupa katowickiego Augusta Hlonda.

Od roku 2000, w związku z reformą oświaty, w szkole zmniejszyła się liczba oddziałów do sześciu, a młodzież kontynuowała naukę w chełmskim gimnazjum, które powstało ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Chełmie Śląskim.

30 marca 2001r. Rada Gminy Chełmu Śląskiego zatwierdziła uchwałą zmianę numeru placówki. Począwszy od roku szkolnego 2001/2002 istnieje Szkoła Podstawowa nr 1 im. Augusta Kardynała Hlonda w Chełmie Śląskim.

Od 1974 roku w Kopciowicach działało również przedszkole dla dzieci sześcioletnich. W latach 2014-2017 w budynku szkoły funkcjonował Zespół Szkolno – Przedszkolny w Chełmie Śląskim, w skład którego wchodziła SP1 i GP nr 2.

Od 1 września 2015 roku w szkole utworzono oddziały integracyjne i po raz kolejny zmieniono nazwę. Odtąd jest to Szkoła Podstawowa nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi im. Augusta Kardynała Hlonda w Chełmie Śląskim.

Od 1 września 2017 roku w wyniku kolejnej reformy oświaty w szkole zaczyna funkcjonować osiem oddziałów.

25 października 2022 roku, w czasie obchodów Święta Patrona Szkoły poświęcono odnowiony sztandar szkoły.

Mimo upływających lat, dzięki pełnym życia i radości uczniom, mury kopciowickiej szkoły tętnią życiem. Nasi uczniowie w przyjaznej atmosferze zdobywają wiedzę i doświadczenie.

HISTORYCZNE NAZWY SZKOŁY:

• Szkoła Powszechna w Kopciowicach
        od 1885 r.
• Publiczna Szkoła Powszechna w Kopciowicach
        od 1 września 1945 r.
• Szkoła Ogólnokształcąca
  Stopnia Podstawowego w Kopciowicach
        od 1 września 1950 r.
• Szkoła Podstawowa w Kopciowicach
        od 1 września 1953 r.
• Szkoła Podstawowa nr 23 w Mysłowicach
        od 1 września 1977 r.
• Szkoła Podstawowa nr 3 w Chełmie Śląskim
        od 1 września 1995 r.
• Szkoła Podstawowa nr 3 im. Augusta Kardynała Hlonda w Chełmie Śląskim
        od 1 września 1998 r.
• Szkoła Podstawowa nr 1 im. Augusta Kardynała Hlonda w Chełmie Śląskim
  od 1 września 2000 r. (sześcioletnia)
• Zespół Szkolno – Przedszkolny w Chełmie Śląskim, w skład którego wchodziła Szkoła Podstawowa nr 1 im. Augusta Kardynała Hlonda w Chełmie Śląskim (sześcioletnia) i Gminne Przedszkole nr 2.
  od 1 lipca 2014 r. – 31 grudnia 2017 r.
• Szkoła Podstawowa nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi im. Augusta Kardynała Hlonda w Chełmie Śląskim
  od 1 września 2015 r. (sześcioletnia)
• Szkoła Podstawowa nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi im. Augusta Kardynała Hlonda w Chełmie Śląskim
  od 1 września 2017 r. (ośmiololetnia)

KIEROWNICY I DYREKTORZY szkoły w Kopciowicach:

• przed I wojną światową - Schmidt i Muschkalla
• 1917 – 1939 - Jan Bienkowski, Aleksander Jarończyk, Józef Filipowski
• 12.03.1945 - 30.08.1950 Józef Filipowski
• 31.08.1950 - 31.08.1966 Zygmunt Janecki
• 1.09.1966 - 31.08.1985 Franciszek Nowak
• 1.09.1985  - 31.08.2012 Alicja Sobocińska 
• 1.09.2012  - 14.04.2015 Anna Pyrczek
• 15.04.2015  - nadal Dorota Kwaśniewicz

WSPOMNIENIA UCZNIÓW

Szkoła Powszechna w Kopciowicach (Volksschulle in Kopciowitz) w czasie II wojny światowej.

Po wybuchu wojny we wrześniu 1939 roku nastąpiły duże zmiany w sposobie nauczania dzieci i młodzieży. Pierwsze lekcje według relacji ówczesnych uczniów rozpoczęły się na początku 1940 roku. Dla wiejskich dzieci był to ogromny szok, gdyż od pierwszej godziny lekcyjnej nauka prowadzona była tylko i wyłącznie w języku niemieckim. Dzieci niewiele rozumiały, a po polsku nie wolno było im mówić, gdyż groziła za to kara (wtedy pisały po niemiecku wiele razy „nie będę mówił po polsku”). Zdezorientowane, przestraszone musiały jednak chodzić do szkoły i jakoś sobie radzić. Pomocną dłoń podawali rodzice w większości znający język niemiecki.

Z początku było jedno pomieszczenie, a później wygospodarowano dwie sale lekcyjne, w których przebywały dzieci w różnym wieku (roczniki były łączone w liczbie około trzydziestu uczniów. Wymagano bezwarunkowego posłuszeństwa, toteż na każdym kroku obowiązywała dyscyplina tzw. „Alles in Ordnung”. Za wybryk dostawały tęgie lanie od nauczyciela, który przekładał ucznia przez krzesło i trzcinką wymierzał razy. Najwięcej zazwyczaj obrywali chłopcy. Nie karano jednak za brak wiedzy tylko za nieposłuszeństwo. Nauczyciel Wolf przybyły w 1942 roku do naszej szkoły z głębi Niemiec miał swój specyficzny sposób wyznaczania ucznia do odpowiedzi, bowiem długą trzcinką uderzał w głowę wskazując do odpowiedzi. Imion uczniów nie używał, tylko owej trzcinki, co mu do dziś pamiętają byli uczniowie.

Lekcje rozpoczynały się modlitwą Ojcze nasz… (Vater unser, der du bist im Himmel…). Przez pierwszy rok nauczania obowiązywały w szkole tabliczki i rysiki. W drugim roku Niemcy dostarczyli dużą ilość zeszytów, ołówków i kredek. Uczono pisać, czytać i liczyć. Były również lekcje śpiewu tańca i gimnastyka. Dzieci przez cały rok szkolny otrzymywały witaminy w tabletkach. Natomiast starsze roczniki (od czwartej klasy) po lekcjach zostawały na tzw. kursy, na których uczono dziewczęta gotować, szyć i haftować, a chłopców majsterkowania. Było to ważne przedsięwzięcie, jakże pomocne dla ich dalszego funkcjonowania w życiu. Dzieci chętnie uczestniczyły w tych zajęciach, a szczególnie dziewczęta lubiły gotować. Potrzebne produkty dostarczała szkoła, więc „warzyły”, przyrządzały kanapki, a później konsumowały ze smakiem, gdyż nikomu wtedy w domu się nie „przelewało”. Nad wszystkim czuwała nauczycielka Stefania Bortlich z Hindenburga (dziś Zabrze). Wpierw końcem 1939 roku została delegowana do czarnuchowickiej szkoły, którą niebawem zamknięto i objęła wówczas placówkę szkolną w Kopciowicach. Była osobą ogólnie lubianą, lecz gdy ktoś się jej szczególnie „naraził” od razu uderzyła ręką w gębę, co jej po tylu latach nadal pamiętają. Pani Stefania Bortlich była panną i mieszkała w szkole. Chyba była kochliwą kobietą, bo jak wspominali chłopcy uczestniczący w naukach tańca lubiła się do nich przytulać. Od swojego narzeczonego Hansa (niemieckiego oficera, który zginął pod koniec 1943 roku w Rosji) dostała psa owczarka niemieckiego, by czuła się tutaj w miarę bezpiecznie. Później, gdy zaczęły się naloty na oświęcimskie zakłady chemiczne IG Farben mocno to przeżywała i wtedy lekcje natychmiast przerywała modląc się z uczniami. Tak pokrótce do stycznia 1945 roku wyglądała nauka w kopciowickiej szkole powstałej w 1895 roku przy ówczesnej ulicy Krakauerstrasse (dzisiejsza Górnośląska).

Wymieńmy uczniów z tamtego okresu: Felicja Sajdok, Emery Sajdok, Paweł Figiel, Jadwiga Pacwa, Gertruda Pacwa, Franciszek Ganobis, Leonard Korycik, Franciszek Wengler, Józef Sitko, Helena Rother, Roman Gajda, Gertruda Jaromin, Cecylia Jaromin, Emilia Jaromin, Stefania Kasperczyk, Genowefa Kasperczyk, Irena Dudek, Alojzy Niesyto, Jadwiga Kost, Jochemczyk ze Zogory, Antoni Opitek i inni.

Kiedy 25 stycznia 1945 roku zawitali do Kopciowic Rosjanie, weszli także do naszej historycznej szkoły. Zaczęli robić „porządki”: zdemolowali sale lekcyjne, wywrócili regały, biurka i szafki. Dokumentacje i przeróżne papiery podarli i zabrudzili ekskrementami. Część tego wyrzucili przez okno i spalili na podwórzu szkolnym. Po przejściu frontu dzieci wraz z rodzicami poszły do szkoły i zobaczyły, co się stało. „Wyzwoliciele” dokonali ogromnego spustoszenia i pozostała nam jedynie pamięć uczniów. Dlatego dziś próżno szukać jakiejkolwiek dokumentacji z tamtych lat.

Wspomnieniami podzielili się: Anna Jaromin (1929), Antoni Opitek (1930-2017), Jadwiga Pacwa (ur.1932), Cecylia Jaromin (1932-2017), Stefania Kasperczyk (ur.1934).

Spisała: Maria Ganobis